Categories: Aktualności Tags:

Rozkaz Nr 00485

Rozkaz operacyjny Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych ZSRS

Nr 00485 (48)

11 sierpnia 1937 r.
Moskwa

Tajne pismo rozsyłane wraz z właściwym rozkazem, dotyczące faszystowsko-powstańczej, szpiegowskiej, dywersyjnej, defetystycznej i terrorystycznej działalności polskiego wywiadu w ZSRS, a także materiały śledztwa w sprawie POW zawierają obraz długoletniej i względnie bezkarnej dywersyjno-szpiegowskiej pracy polskiego wywiadu na terytorium Związku.
Materiały te dają wgląd w destrukcyjną działalność, którą polski wywiad prowadził i wciąż prowadzi na tyle jawnie, że jej bezkarność można uzasadnić tylko złą pracą organów GUGB i niedbalstwem czekistów.
Nawet obecnie przeprowadzana w terenie likwidacja polskich dywersyjno-szpiegowskich grup i organizacji POW jest nie w pełni rozwinięta. Tempo i skala śledztwa są skrajnie niskie. Główne kontyngenty polskiego wywiadu uszły nawet operacyjnej ewidencji (z całej masy zbiegów z Polski, liczącej w przybliżeniu 15 tys. osób, zarejestrowano w Związku Sowieckim tylko 9 tys.). W Zachodniej Syberii, z przebywających na jej terytorium zbiegów w liczbie 5 tys., zaewidencjonowano nie więcej niż 1 tys. osób. Taki jest stan ewidencji emigrantów politycznych z Polski.
(Co się tyczy działalności agenturalnej, to ta prawie zupełnie nie występuje. Ponadto istniejąca agentura, z zasady podwójna, została podstawiona przez polski wywiad.) (w niektórych wersjach)

Niedostatecznie konsekwentnie przeprowadzana likwidacja kadr polskiego wywiadu jest tym bardziej niebezpieczna teraz, kiedy rozgromiono moskiewskie centrum POW i aresztowano jego licznych aktywnych członków. Polski wywiad, który przewiduje swoje dalsze nieuniknione klęski, próbuje wykorzystać – a w poszczególnych przypadkach już wykorzystuje – swoją sieć dywersyjną działającą w gospodarce narodowej ZSRS, w
pierwszej kolejności, na jej obiektach obronnych.
W związku z tym podstawowym zadaniem organów GUGB w obecnej chwili wydaje się być rozgromienie antysowieckiej działalności polskiego wywiadu i pełna likwidacja rozległych, dywersyjno-powstańczych dołów POW, nietkniętych do tej pory, oraz podstawowych zasobów ludzkich polskiego wywiadu w ZSRS.

rozkaz2

ROZKAZUJĘ:
1. Od 20 sierpnia 1937 r. rozpocząć szeroką operację, prowadzącą do pełnej likwidacji terenowych jednostek POW i – przede wszystkim – jej dywersyjno-szpiegowskich i powstańczych kadr w przemyśle, transporcie, sowchozach i kołchozach.
Cała operacja powinna być zakończona w terminie 3 miesięcy, tzn. do 20 listopada 1937 r.
2. Aresztowaniu podlegają:
a) ujawnieni w toku śledztwa i dotychczas niewykryci aktywni członkowie POW, zgodnie z załączonym spisem,
b) wszyscy pozostający w ZSRS jeńcy wojenni z armii polskiej,
c) zbiedzy z Polski, niezależnie od czasu ich przejścia do ZSRS,
d) emigranci polityczni i osoby wydalone z Polski z powodu przekonań politycznych,
e) byli członkowie PPS i innych antysowieckich polskich partii politycznych,
f) najaktywniejsza cześć miejscowych elementów antysowieckich i nacjonalistycznych z polskich rejonów.

3. Operację aresztowań przeprowadzić w dwóch kolejnościach:
a) w pierwszej kolejności aresztowaniu podlegają wymienione wyżej kontyngenty pracujące w organach NKWD, w Armii Czerwonej, w fabrykach zbrojeniowych, w obronnych oddziałach wszystkich pozostałych fabryk, w przedsiębiorstwach transportu kolejowego, wodnego i lotniczego, w gospodarce energetycznej wszystkich przedsiębiorstw przemysłowych, w gazowniach i rafineriach naftowych,
b) w drugiej kolejności aresztowaniu podlegają wszyscy pozostali, pracujący w przedsiębiorstwach przemysłowych bez znaczenia dla obronności, w sowchozach, kołchozach i instytutach.
4. Równocześnie z rozwinięciem operacji dotyczącej aresztowań rozpocząć pracę śledczą. Główny nacisk w śledztwie położyć na pełne zdemaskowanie organizatorów i kierujących grupami dywersyjnymi, w celu pełnego ujawnienia dywersyjnej sieci.
Wszystkich wymienionych w zeznaniach przesłuchiwanych ? szpiegów, szkodników i dywersantów – NATYCHMIAST ARESZTOWAĆ.

rozkaz3

Dla prowadzenia śledztwa wyznaczyć specjalną grupę pracowników operacyjnych.
5. Wszyscy aresztowani, zależnie od stopnia ujawnionej winy wykazanego w toku śledztwa, dzieleni są na dwie kategorie:
a) pierwsza kategoria, podlegająca rozstrzelaniu, do której należą szpiegowskie, dywersyjne, szkodnicze i powstańcze kadry polskiego wywiadu,
b) druga kategoria, do której należą mniej aktywni z nich, podlegająca karze zamknięcia w więzieniach i łagrach z wyrokami od 5 do 10 lat.
6. Odnośnie przydzielonych w toku śledztwa do pierwszej lub drugiej kategorii co 10 dni sporządza się wykazy z krótkimi streszczeniami śledczych i agenturalnych materiałów, charakteryzujących stopień winy aresztowanego, które kieruje się w celu ostatecznego zatwierdzenia do NKWD ZSRS.
Przydziału do – odpowiednio – pierwszej lub drugiej kategorii dokonują, na podstawie rozpatrzonych agenturalnych i śledczych materiałów, Komisarz Ludowy Spraw Wewnętrznych republiki i naczelnik UNKWD okręgu lub kraju wraz z odpowiednim prokuratorem: republiki, kraju lub okręgu.
Wykazy – po podpisaniu ich przez Komisarza Ludowego Spraw Wewnętrznych republiki, naczelników UNKWD okręgu lub kraju i prokuratora właściwego dla republiki, okręgu, kraju – kieruje się do NKWD ZSRS.
Po zatwierdzeniu wykazów w NKWD ZSRS i przez prokuratora Związku wyrok podlega natychmiastowemu wykonaniu; to znaczy: oskarżeni zaliczeni do pierwszej kategorii podlegają rozstrzelaniu, zaliczeni do drugiej kategorii – wysłaniu do więzień i łagrów, zgodnie z nakazem NKWD ZSRS.
7. Zaprzestać zwalniania z więzień i łagrów osób kończących odbywanie kary pozbawienia wolności, osądzonych za szpiegostwo na rzecz Polski. Na temat każdej z tych osób przedstawić materiał do rozpatrzenia na Nadzwyczajnym Posiedzeniu NKWD ZSRS.
8. Pracę nad rozgromieniem POW i wszystkich pozostałych kontyngentów polskiego wywiadu umiejętnie i rozważnie wykorzystać w celu pozyskania nowej agentury na polskiej linii.
Przy doborze agentury poświecić dużo uwagi środkom ochraniającym organy NKWD przed przeniknięciem do sieci podwójnych (może to oznaczać także ?agentów dwójki?) agentów polskiego wywiadu.
Wykazy wyznaczonych do werbunku agentów wraz z wyczerpującą charakterystyką każdego z nich kierować w celu ich zatwierdzenia do kierownika GUGB NKWD tow. FRINOWSKIEGO.
9. O przebiegu operacji informować telegraficznie co 5 dni, tzn. 1., 5., 10., 15., 20., 25. i 30. dnia każdego miesiąca.

Komisarz Ludowy Spraw Wewnętrznych ZSRS
Generalny Komisarz Bezpieczeństwa Państwowego
JEŻOW
Zgodnie z oryginałem; sekretarz operacyjny GUGB NKWD ZSRS
Kombrig ULMER

Tłumaczył: Tomasz Sommer